Historia w Radiu Olsztyn

Wioleta Wróbel i Aleksandra Pawlak z IPN w Olsztynie omawiają pomoc, jakiej podczas II Wojny Światowej Polacy udzielali Żydom, znajdującym się pod okupacją niemiecką. Okazją jest obchodzony 24 marca Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką.

W marcu 1919 roku Sejm odrodzonej Rzeczpospolitej na jednym z pierwszych posiedzeń podjął próbę uchwalenia ustawy antykomunistycznej. Mimo, iż Polska prowadziła w tym czasie wojnę z bolszewicką Rosją, prawa takiego nie udało się ustanowić ani wówczas, ani do końca II RP. O pierwszych próbach prawnego zmarginalizowania wpływów bolszewickich w Polsce opowiada dr. hab. Karol Sacewicz, historyk IPN w Olsztynie.
Audycję przygotował Mirosław Sochacki.

Premierowy odcinek z cyklu pt. „Chrzest Polski”.
Chrzest księcia Polan, Mieszka I, był jednym z przełomowych wydarzeń w historii Polski i Polaków. Ponieważ jednak relacje z tych wczesnych wieków są bardzo skromne, wielu rzeczy możemy się tylko domyślać. Chrzest odbył się być może w Wielką Sobotę – zgodnie z ówczesnym zwyczajem – w nocy oczekiwania na Zmartwychwstanie Pańskie. Znaleziska archeologiczne sugerują, że mógł on nastąpić na wyspie Ostrów Lednicki, koło grodu gnieźnieńskiego, głównej siedziby rodu Piastów. Znaleziono tam basen chrzcielny, w którym swobodnie mógł zmieścić się dorosły człowiek. Przypuszcza się, że razem z księciem ochrzczony został jego dwór.

W audycji wypowiada się dr hab. Anna Pytasz-Kołodziejczyk z Instytutu Historii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Wykorzystano fragmenty historycznych kronik: Galla Anonima, Wicentego Kadłubka i Jana Długosza. Czyta je red. Paweł Karpiszen.
Audycja Marka Lewińskiego.

Drugi odcinek cyklu „Chrzest Polski”.
W X wieku doszło do istotnych przemian na całym terytorium Europy. Już wcześniej rozpadło się cesarstwo Karolingów. Nastąpiły najazdy Węgrów, których dopiero w połowie stulecia zatrzymał Otton I, którego władza w tym czasie umocniła się. Zwycięstwo to ustabilizowało sytuację polityczną. Otton stał się najpotężniejszym władcą i mógł więc marzyć o odtworzeniu dzieła Karola Wielkiego. Został cesarzem i rozpoczął proces chrystianizacji kolejnych plemion w północnej i środkowej Europie. Podporządkował sobie Czechów – spadkobierców Państwa Wielkomorawskiego. Rozpoczął ekspansję na terytoria Słowian północnych. W takich też okolicznościach politycznych znalazł się książę Mieszko, przejmując dziedzictwo po ojcu.
W audycji wypowiada się dr hab. Anna Pytasz-Kołodziejczyk z Instytutu Historii na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Fragmenty kronik czyta red. Andrzej Piedziewicz.
Autorem audycji jest Marek Lewiński.

Goździk, rajstopy, rzadziej bombonierka – Dzień Kobiet w PRL. Choć komunizm wypromował to święto, to zupełnie zmienił sposób jego obchodzenia.
Krzysztof Kierski z IPN w Olsztynie przybliża genezę Święta Kobiet na świecie.
Audycję przygotował Mirosław Sochacki.

Jako jeden z nielicznych polskich partyzantów walczył z Niemcami na ich ziemi, w Prusach Wschodnich. Po wojnie, już na terenie województwa olsztyńskiego bił komunistów.
Sierżant Antoni Zduńczyk ps. Ołówek. Zapomniany, mazurski żołnierz wyklęty. Opowiada Michał Ostapiuk, historyk IPN w Olsztynie.
Audycję przygotował Mirosław Sochacki.

W lutym 1936 roku w Hiszpanii odbyły się wybory, które stały się zarzewiem wojny domowej w tym kraju. W zwycięstwie republiki Związek Sowiecki upatrywał szansy na ekspansję światowej rewolucji. O tym, jak na wydarzenia na Półwyspie Iberyjskim wpływały decyzje Józefa Stalina- opowiada Dawid Zagził, historyk IPN w Olsztynie.

Ich pierwszy skok do okupowanej Polski odbył się w nocy z 15 na 16 lutego 1941 roku. Komandosi z nieba, Cichociemni – tak nazywano elitę polskich ochotników żołnierzy,  szkolonych w Wielkiej Brytanii i wysyłanych do Polski, do zadań specjalnych. Opowiada Krzysztof Kierski – historyk IPN w Olsztynie.
Audycję przygotował Mirosław Sochacki.

8 lutego 1951 roku, decyzją komunistycznego sądu, zostali zamordowani w więzieniu mokotowskim w Warszawie członkowie Komendy Wileńskiego Okręgu AK: kapitan Henryk Borowski, podpułkownik Antoni Olechnowicz, porucznik Lucjan Minkiewicz i major Henryk Szendzielarz. O ich wojennej działalności, procesie oraz okolicznościach śmierci opowiada Michał Ostapiuk, historyk IPN w Olsztynie.
Audycję przygotował Mirosław Sochacki

Gdy w lutym 1945 roku na Krymie wielka trójka decydowała o losach świata, jednym z tematów była sprawa polska. Jednak decyzje podejmowano bez wiedzy i zgody Polaków. Liczył się tylko głos Stalina. Opowiada Karol Sacewicz – historyk IPN w Olsztynie. Audycję przygotował Mirosław Sochacki.