Spitsbrekers | BNR

Voordat de coronacrisis uitbrak stimuleerde ABN AMRO vooral reizen met het openbaar vervoer. Nieuwe werknemers krijgen standaard een OV-abonnement. 'We werken natuurlijk nu thuis. Ik merk wel dat men wat anders kijkt naar het OV', zegt Jos Doornenbal, reward consultant bij de bank. 'Mensen die op het kantoor moeten zijn, komen toch graag met de auto of de fiets.'

Fietsregeling

Volgens Doornenbal biedt de huidige situatie kansen om meer werknemers op de fiets te krijgen. 'De fietsregeling wordt veel interessanter voor medewerkers. We hebben toch ruim 4000 collega's die 15 kilometer van hun werk wonen. Met de toevoeging van de leasefiets hopen we eigenlijk een nieuwe populatie aan te spreken, zodat we ze duurzaam en veilig naar kantoor kunnen krijgen.'

Beluister ook | Competitie gaat beslissende fase in

ABN AMRO-werknemer Jarco de Swart heeft onlangs een e-bike aangeschaft met behulp van het benefit budget. Hij pendelt met zijn fiets tussen zijn woonplaats Badhoevedorp en de Zuidas, waar het hoofdkantoor van de bank ligt. 'Het voelt heel fijn om zonder moeite door de stad te fietsen. Je zoeft over de weg'.

Flexibeler

De komende maanden werken zoveel mogelijk werknemers van ABN AMRO thuis. 'En de verwachting is wel dat we in de toekomst meer thuis blijven werken', vertelt Doornenbal. Mogelijk heeft dat ook gevolgen voor het mobiliteitsbeleid op lange termijn. 'We moeten iets flexibeler gaan zijn in onze regelingen. Ik denk dat we meer op dagbasis zullen gaan kijken wat er nodig is.'

ABN AMRO maakt kans op de 'Spitsbreker van het jaar'-award. De komende weken hoor je de finalisten iedere dinsdag- en donderdagochtend om 8:35 uur op BNR.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Door het uitbreken van de coronacrisis lag de Spitsbrekers-competitie enkele maanden stil, maar er breekt een beslissende fase aan voor de finalisten.

De finalisten:

Reportages

De komende weken gaat Spitsbrekers het land in. Verslaggever Connor Clerx gaat bij de finalisten van de competitie langs om het mobiliteitsbeleid met eigen ogen te bekijken. De reportages zijn vanaf 25 augustus iedere dinsdag- en donderdagochtend om 8:35 uur te horen in De Ochtendspits met Bas van Werven.

De finale

Op donderdag 1 oktober organiseert Spitsbrekers - coronaproof - de finale van de competitie. De uitzending is tussen 19:00 uur en 20:00 uur live op BNR Nieuwsradio te beluisteren en meekijken kan via een videostream.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Maandag beginnen de scholen en dat brengt ieder jaar risico's met zich mee voor de verkeersveiligheid rondom scholen. VVN roept automobilisten daarom op om de ochtendspits zoveel mogelijk te mijden of thuis te werken. 'Het thuiswerkbeleid is nog nooit zo snel tot stand gekomen. Rekening houdend daarmee kun je dus ook een ongevalspiek die we ieder jaar weer hebben na de zomervakantie voorkomen', zegt woordvoerder Rob Stomphorst.

Bedrijfsleven

De boodschap van VVN is vooral gericht aan het bedrijfsleven. 'Dat vind ik wel goed. Je hebt ook een bepaalde verantwoordelijkheid als bedrijf als het gaat om verkeersveiligheid', zegt projectleider Noud Broekhof van Spitsbrekers. Verschillende bedrijven, waaronder Interpolis, leasemaatschappijen en Picnic, ondersteunen het initiatief. Net als verkeersminister Cora van Nieuwenhuizen, die eerder dit jaar in de Breek de Spits-podcast zei vol in te willen zetten op het thuiswerken.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Sinds jaar en dag worden incidenten op snelwegen telefonisch gemeld. Stichting Incident Management Nederland, die jaarlijks 120.000 meldingen afhandelt, stuurt vervolgens een berger naar de locatie. 'Maar het kan veel sneller', zegt projectleider Noud Broekhof van Spitsbrekers. Een maand geleden begon Rijkswaterstaat in de Verkeerscentrale Midden-Nederland een proef met het elektronisch doorgeven van deze meldingen.

Beluister ook | Bergers weer net zo druk als voor de coronacrisis

Veelbelovend

De eerste resultaten van de pilot zijn veelbelovend. Ivo Wildenberg, secretaris van de Stichting Incident Management Nederland, spreekt zelfs van een grote stap voorwaarts. 'De berger gaat een minuut eerder op pad en is een minuut eerder ter plaatse. Dat betekent ook dat een file een minuut eerder weg is. Sterker nog, als de file groot is dan is het effect aan de achterkant nog veel groter. Daar kan het voordeel tot twee minuten oplopen.'

Beluister ook | Bergers: files onnodig lang

Verder uitrollen

Rijkswaterstaat verstuurt vooralsnog alleen elektronische incidentmeldingen vanuit de Verkeerscentrale Midden-Nederland. Het is nog niet duidelijk wanneer de andere vier centrales volgen. Volgens Wildenberg kan het systeem zonder veel problemen verder uitgerold worden. 'Technisch is het niet zo ingewikkeld. Het zou zeker dit jaar kunnen. Het is wel zo dat we in Utrecht bezig zijn met een pilot. Ik kan me voorstellen dat we dat eerst goed evalueren met Rijkswaterstaat.'

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Thuiswerken heeft zich bewezen. De verkeersdrukte daalde aanzienlijk door de coronamaatregelen. Maar vanuit huis werken kost werknemers wel geld. Volgens het Nibud gaat het om 2 euro per dag, ongeveer 40 euro per maand. Kosten die een werkgever niet automatisch vergoedt.

Worstelen

Jos Hollestelle, mobiliteitsadviseur bij Breikers en jurylid van Spitsbrekers, ziet dat bedrijven daarmee worstelen. 'Natuurlijk zien ze dat medewerkers thuis kosten maken. Ze zien ook dat ze kosten besparen op de kantoorlocatie. Er is een oproep onder werknemers en ondernemingsraden om die kosten vergoed te krijgen, alleen is dat best lastig in Nederland met belasting die je daarover betaalt en de werkkostenregeling die vaak vol zit bij werkgevers.'

Nihilwaardering

Toch is er volgens Hollestelle een manier om de kosten voor het thuiswerken te vergoeden. De nihilwaardering biedt uitkomst. Hierbij gaat een vergoeding niet ten koste van de werkkostenregeling. Denk aan de onbelaste kilometervergoeding (19 cent per kilometer). 'Ik denk dat het heel mooi zou zijn als het vergoeden van de thuiswerkkosten een nihilwaardering krijgt van 2 euro per dag', zegt hij.

Verkeersminister Cora van Nieuwenhuizen gaf eerder in de Breek de Spits-podcast aan dat ze door wil pakken met thuiswerken. Luister de afleveringen terug.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Van een ochtend-, middag- of avondspits is eigenlijk geen sprake meer, zegt Jorn de Vries van Flitsmeister. 'Dat is eigenlijk verspreid naar later op de ochtend en zelfs het begin van de middag. De twee pieken die je voorheen in de drukte op de weg zag, zijn een soort stijgende lijn geworden, die 's ochtends begint, naar de middag toe. En aan het eind van de middag wel nog een klassieke piek. We zien gewoon dat het aantal vertragingen in een specifieke week met 80 procent gedaald is.'

Beluister ook | Zo krijg je werknemers op de fiets

Opmerkelijk inzicht

Het is best een opmerkelijk inzicht dat er met bijna net zo veel mensen veel minder vertragingen zijn. 'Zo blijkt het echt een detailwerkje hoe we het fileprobleem kunnen oplossen; als we een paar procent minder verkeersbewegingen hebben, heeft dat al een gigantische impact. Corona heeft ons zo in ieder geval inzichten gegeven die wij moeten vertalen naar handvatten om dit probleem structureel aan te pakken, met impact.'

Beluister ook | Mobiliteitsalliantie vreest verkeerschaos

See omnystudio.com/listener for privacy information.

We zijn tijdens de coronacrisis meer gaan fietsen, maar houden we dat vol? De manager van de ANWB Verkeersinformatie waarschuwt: 'Het ergste scenario is herfst, wind en heel veel regen. Mensen die van plan waren te gaan fietsen pakken de auto en nemen niet de bus of de trein. Dan vrees ik met grote vreze', zegt Arnoud Broekhuis.

Beluister ook | Mobiliteitsalliantie vreest verkeerschaos

Regen en wind

De impact van het weer op ons fietsgedrag is groot. Het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid publiceerde in maart, vlak voor de coronacrisis, een onderzoek naar de effecten. De fiets blijkt de meest gevoelige vervoerswijze voor regen en wind, maar er is wel een verschil tussen fietsen in stedelijk gebied en fietsen in landelijke gebieden.

Beluister ook | Zo krijg je werknemers op de fiets

Beschutting

In de stad ervaren fietsers namelijk meer beschutting tegen regen en wind van gebouwen. Bovendien zijn de afstanden die we fietsen korter, waardoor mensen toch minder snel geneigd zijn om de fiets te laten staan. 'Hoe verder je moet fietsen, hoe eerder je in de auto stapt. Dat helpt niet', zegt projectleider Noud Broekhof van Spitsbrekers.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De NDW publiceerde deze week de eindrapportage Effecten Corona maatregelen op verkeer en vervoer. Daaruit blijkt dat de verkeersdrukte in het eerste kwartaal met 15% is gedaald, gevolgd door 35 procent in het tweede kwartaal. 'De gemiddelde verkeersdrukte in het eerste halfjaar van 2020 was circa 25 procent lager.'

Beluister ook | Mobiliteitsalliantie vreest verkeerschaos

Grensgebied

Voornamelijk in de ochtend- en avondspits is het nog steeds minder druk, maar volgens de NDW komt daar wel verandering in. 'Wel zitten we aan het einde van het tweede kwartaal in een grensgebied. Her en der zien we alweer files vanwege de verkeersdrukte.' De kans is dus groot dat de files terugkeren vanaf september.

Beluister ook | Afspraken over thuiswerken in de maak

Conclusies

Op basis van de gegevens van de NDW trekt Noud Broekhof, projectleider van de Spitsbrekers, de volgende conclusies:

1) Thuiswerken

Het effect van thuiswerken heeft zich definitief bewezen. Ongeveer 44 tot 56 procent van de forenzen is gaan thuiswerken en dat merk je op de weg.

2) Spreiden

Het spreiden van het verkeer is ook in de toekomst van groot belang. Bedrijven moeten meer gaan inzetten op flexibele werktijden.

3) Meer fietsen

We zijn de afgelopen maanden meer gaan fietsen, maar dat is voornamelijk recreatief van aard en sterk afhankelijk van het weer.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De planbureaus keken naar de effecten van het mogelijk aanpassen van de onbelaste reiskostenvergoeding. Doorgaans geldt 19 cent per kilometer voor woon-werkverkeer en zakelijke ritten. Het volledig afschaffen van de vergoeding pakt goed uit voor de doorstroming van het verkeer. Het totale autogebruik daalt naar verwachting met bijna 2 procent (waarvan 7% woon-werkverkeer) met als resultaat: ruim 10 procent minder files.

Beluister ook | 'Stop met kilometervergoeding auto'

Negatief effect

Daarmee los je het fileprobleem dus op, maar het volledig afschaffen van de kilometervergoeding voor autogebruik heeft een negatief effect op de arbeidsmarkt. 'De bereikbaarheid van banen neemt naar verwachting met bijna 10,4% substantieel af. De kortere reistijden door minder files wegen gemiddeld voor een individu niet op tegen de hogere kosten voor het woon-werkverkeer', staat in het onderzoek.

Beluister ook | Planbureaus bepleiten gerichte prijsprikkel tegen files

Goed instrument

Het onderzoek van de planbureaus toont volgens projectleider Noud Broekhof van Spitsbrekers aan dat de kilometervergoeding een goed instrument is om het reisgedrag van mensen te beïnvloeden. Bijvoorbeeld door het gebruik van de fiets meer te vergoeden. Nog altijd geeft meer dan de helft van de bedrijven helemaal geen fietsvergoeding aan medewerkers.

Beluister ook | Zo krijg je werknemers op de fiets

Stelling

Spitsbrekers vroeg aan BNR-volgers op Twitter of ze voor of tegen het afschaffen van de kilometervergoeding zijn:

See omnystudio.com/listener for privacy information.

De Mobiliteitsalliantie, een samenwerkingsverband van 25 partijen in de mobiliteitsbranche, vindt het van cruciaal belang dat de vraag naar mobiliteit 'gecontroleerd' opgestart wordt. Het aanbod moet vervolgens zoveel mogelijk worden uitgebreid. 'Alleen op die manier kunnen problemen op de weg en in het openbaar vervoer worden voorkomen', staat in het rapport Hoe houden wij Nederland in beweging?

Beluister ook | Verkeersminister pakt door met thuiswerken

Opstarten

Nu allerlei sectoren weer opstarten komt de mobiliteit van mensen en goederen weer onder grote druk te staan. De verkeersintensiteit ligt bijna weer op het niveau van voor de crisis. 'Indien thuisblijfmaatregelen worden opgeheven en men het openbaar vervoer vermijdt, leidt dat in stedelijke gebieden tot een groei van 20-30% van het auto- en tweewielerverkeer.' Volgens het rapport zorgt dat voor een verergering van de huidige knelpunten, verstoring van vitale processen en onveilige situaties.

Beluister ook | Corona verandert mobiliteit in de stad

Investeren

Als het aan de Mobiliteitsalliantie ligt, investeert het kabinet juist nu in mobiliteit. 'We moeten voorkomen dat een volgend kabinet dezelfde fout maakt als in de vorige crisis, toen structureel werd bezuinigd op mobiliteit met grote achterstanden als gevolg.' Verkeersminister Cora van Nieuwenhuizen neemt het rapport later deze ochtend in ontvangst.

See omnystudio.com/listener for privacy information.