Architectenweb Podcast

De Pontsteiger is door Arons & Gelauff architecten helemaal uitgewerkt in BIM, in nauwe samenwerking met de constructeur en installatieadviseur, plus enkele onderaannemers. Het is het grootste project dat het bureau op die manier uitwerkte sinds het zo’n tien jaar geleden BIM omarmde om een grotere rol te kunnen spelen in de uitwerking van hun projecten. In tegenstelling tot sommige andere bureaus koos Arons & Gelauff architecten ervoor om eerst bij bouwers te rade te gaan wat zij uit de BIM-modellen wilden halen. Daarop hebben zij hun werkmethodiek afgestemd. Dat blijkt in de praktijk een succesvolle benadering.

Vanuit de branche zijn regelmatig verhalen te horen over architectenbureaus die niet verder dan tot het DO+ betrokken zijn bij hun projecten, soms eindigt de betrokkenheid zelfs al na een VO+. Dat is niet de betrokkenheid die Arons & Gelauff ambieert. Juist in de verdere uitwerking van het project, wordt het nog beter, kan het ‘rijpen’ in hun ervaring. Bovendien: wie kan het project nou beter uitwerken dan de partij die het bedacht heeft?

Een valkuil bij BIM, geeft architect Floor Arons toe, is om het ontwerp te snel in te veel detail uit te werken. Cruciale details werkt hij met zijn team eerst in eenvoudige tekeningen uit. Pas als er overeenstemming is over dat dat het de juiste oplossingen zijn, worden ze in het BIM-model toegepast. Anders ben je vooral de onduidelijkheid aan het vermenigvuldigen, geeft hij aan.

Zelf begint Arons & Gelauff architecten een ontwerpproces gewoon in SketchUp, maar werkt het daarin wel volgens een BIM-systematiek, zodat dat 3D-model in de loop van het proces met een script omgezet kan worden in een Revit-model, waar het dan met de betrokken adviseurs aan verder werkt. In die scripts ziet Arons trouwens nog veel potentie, omdat die het mogelijk maken parametrisch te ontwerpen, bijvoorbeeld varianten voor het parkeren te genereren. Daar liggen wat hem betreft veel kansen voor architecten.

Sociale woningbouw in Mexico, een kunstpark in het noorden van de Verenigde Staten, een galerie in Seoul, een museum in Nederland… architect Florian Idenburg (SO-IL) werkt vanuit New York aan projecten over de hele wereld. In deze podcast vertelt hij waarom hij zich, na een periode voor SANAA gewerkt te hebben, juist daar wilde vestigen.

In de projecten die hij met zijn bureau SO-IL doet, zoekt Idenburg altijd naar een vernieuwing van de architectuur. De wereld verandert en dat vraagt in zijn optiek om het continu herdenken van typologieën. Vervolgens wil hij die gemuteerde typologieën ook een nieuwe architectonische uitdrukking geven. Daarbij is in zijn werk een fascinatie voor schermen en transparanties te zien, maar ook voor complex gevormde vlakken. Met dat laatste hoopt hij tot een architectuur te komen die opener is in zijn betekenis, die op velerlei manieren uitgelegd kan worden.

In het gesprek vertelt Idenburg ook hoe het lesgeven aan de Harvard Graduate School of Design zijn bureau op meerdere manieren heeft geholpen om uit te groeien tot wat het nu is. Van het onderzoek naar de werkomgeving dat hij met zijn studenten uitvoerde, verschijnt volgend jaar een boek bij Taschen.

In Virtual Reality kun je als architect, samen met je opdrachtgever en gebruikers, het ontwerp op de juiste schaal, 1:1, beoordelen. Dat zorgt ervoor dat discussies over de oplossingen heel anders verlopen dan wanneer ontwerpen via andere media gepresenteerd worden. Het maakt het mogelijk om sneller, betere beslissingen te nemen. Dat kan dus veel tijdwinst opleveren.

Bij Mecanoo wordt Virtual Reality al enige tijd ingezet in ontwerpprocessen, naast traditionele media als renderingen en maquettes, en merkt Hanegraaf dat het proces daarmee voor alle partijen soepeler verloopt. Veel architecten denken dat het meer iets is voor opdrachters en gebruikers dan voor henzelf, maar ook hen helpt het om ruimtes beter op hun ervaring te toetsen, zo weet Hanegraaf. Door inzet van Virtual Reality worden ontwerpen dus nog beter.

Naast zijn werk bij Mecanoo is Hanegraaf ook betrokken bij start-up Arkio, dat begin volgend jaar software op de markt wil brengen waarin je in Virtual Reality kunt ontwerpen. In de podcast legt Hanegraaf uit hoe dit werkt. In plaats van dat je met een muis en toetsenbord ruimtes vormgeeft, doe je dat met je handen. Dat maakt ontwerpen op die manier eigenlijk ‘natuurlijker’ dan zoals dat nu gebeurd.

TechArchitect
In samenwerking met de BNA maakt Architectenweb zes afleveringen van zijn podcast rond technologische innovatie in de architectenbranche. Deze afleveringen zijn te herkennen aan de extra aanduiding TechArchitect in hun titel.

Vragen die centraal staan in deze serie podcasts zijn: welke nieuwe rollen ontstaan er in de architectenbranche, welke nieuwe vaardigheden zijn nodig, wat is de impact van nieuwe technologie op de ontwerppraktijk? In de hierop volgende afleveringen in deze serie staan onder meer koplopers op het vlak van BIM, parametrisch ontwerpen en 3D-printen centraal.

Het hergebruik van bestaande meubels uit drie vestigingen in een nieuw kantoor, de zoektocht naar een goede akoestiek in open kantoren, de voor- en nadelen van Well-certificering, het stimuleren van de gezondheid van werknemers, de opkomst van non-design… het komt allemaal langs in dit gesprek met Laura Atsma, architect en partner bij Fokkema & Partners.

De genoemde ontwikkelingen worden besproken aan de hand van de interieurontwerpen die Fokkema & Partners heeft gemaakt voor Rijkskantoor De Knoop in Utrecht, Unilever Global Foods Innovation Centre in Wageningen en Edge Technologies in Amsterdam.

In het gesprek benadrukt Atsma hoe leuk haar vak is, bijvoorbeeld als ze haar ontwerpen tot op de sfeerverlichting en de handgreepjes van de kasten kan uitwerken. Maar ze is ook kritisch op opdrachtgevers die bij architectenselecties al om een ontwerp vragen. Daarmee vragen ze aan ontwerpers feitelijk om hun kerncompetentie van tevoren al te leveren. Dat klopt eigenlijk niet, stelt ze. Terwijl er zoveel andere goede manieren zijn om een architect te kiezen.

Gesprek met Robert Mulder, architect en oprichter van Mulderblauw, over zijn ruime ervaring met het ontwerp van grote distributiecentra. Met een aantal slimme ingrepen, zoals het openen van de hoeken en het laten wegvallen van de docks tegen een donkere plint, weet hij deze enorme gebouwen toch architectonische kwaliteit te geven. Door gebruik te maken van de verschillende standaardmaten van de draagconstructie en gevelpanelen weet hij bovendien daglicht te introduceren in de grote hallen.

De ‘verdozing van ons landschap’ is inmiddels een gevleugeld begrip geworden en Mulder is het ermee eens dat er wat betreft de inpassing van deze grote gebouwen meer gedaan kan worden. Waarom wordt er bijvoorbeeld geen groen landschap omheen ontworpen, om de hoge hallen te verhullen? Maar, zo benadrukt hij ook; lang niet overal nemen nieuwe gebouwen ook nieuwe ruimte in. Zo komt het nieuwe distributiecentrum voor Zalando, dat Mulderblauw in Bleiswijk ontwerpt, op de plek te staan van twee oude hallen.

Een opgave die richting de toekomst alleen maar groter wordt is de bezorging van pakketjes in de stad. Volgens Mulder is het niet onaannemelijk dat de huidige bezorging, met allemaal verschillende busjes, echt gaat veranderen en dat de bezorging veel meer gecombineerd gaat worden, vanuit hele nieuwe, misschien wel gestapelde distributiecentra aan de rand van de stad. Met zijn bureau doet hij momenteel onderzoek naar zo’n nieuw type distributiecentrum aan de rand van Amsterdam.

Gesprek met Marc Koehler, architect en oprichter van Marc Koehler Architects, over hoe het concept voor Superlofts is ontstaan, hoe het zich in de tijd heeft ontwikkeld en wat voor unieke woningen het oplevert. Ook gaat hij in op de bredere rol die het bureau daarbij in het ontwerpproces speelt, als mede-initiatiefnemer en mede-ontwikkelaar. Maar het bureau verzorgt ook de marketing van het woonconcept. Koehler sluit af met een pleidooi voor 'open bouwen': een manier van bouwen in de traditie van Habraken, die niet alleen circulair en natuurinclusief is, maar gebouwen en woningen ook veel flexibeler maakt.

Gesprek met Sander Ros, algemeen directeur en architect bij RoosRos Architecten, over opvolging binnen een familiebedrijf, hun succes in de scholenbouw en het architectenbureau van de toekomst. Daarnaast wordt ingezoomd op het ontwerpen van het bureau voor de studentenhuisvesting op de campus van de TU Delft, het hoofdkantoor van Besix in Dordrecht en de Spaaihoeve – een school zonder traditionele klaslokalen.

Gesprek met David Gianotten, managing partner – architect bij OMA, over de bredere rol die het bureau nu op zich neemt, over zijn persoonlijke drijfveren, en over projecten als het Bajes Kwartier in Amsterdam, de nieuwe Kuip en het gebied eromheen in Rotterdam, en het Taipei Performing Arts Centre in Taiwan.